تحریم روسیه دلار را از تخت سلطنت پایین می‌کشد؟ ...

به گزارش خبرگزاری سایت اینک (Siteinc.ir) و به نقل از اکوایران، تحریم‌ها علیه روسیه با وجود اهداف اولیه‌اش ممکن هست تاثبرات معکوسی در پی داشته باشد.

الجزیره در یادداشتی تحلیلی با عنوان «آیا تحریم‌های روسیه «شاه‌دلار» را از سلطنت خلع می‌کند؟» این موضوع را مورد بررسی خود قرار داده هست.

اکوایران این یادداشت را در دو بخش ترجمه کرده که پیش از این بخش اول آن با عنوان «شورشی در راه است؛ چگونه دلار سلطان ارز‌ها شد؟» منتشر شده و در ادامه بخش دوم و پایانی آن ارائه می‌گردد:

آیا زمان یوانی‌سازی فرا رسیده است؟

چین در حال خلاص شدن از اوراق قرضه خزانه‌داری ایالات متحده هست که یکی از ابزارهایی هست که کشورها از آن برای حفظ ذخایر دلاری استفاده می‌کنند.

این کشور اکنون 870 میلیارد دلار بدهی به ایالات متحده دارد که پایین‌ترین میزان از سال 2010 هست.

به همین صورت در حال مذاکره با سایر کشورها برای تجارت به یوان بوده هست.

در ماه فوریه، بانک مرکزی عراق، 1 تامین کننده بزرگ نفت، اعلام کرد که برای اولین بار اجازه می‌دهد تجارت با چین به یوان تسویه گردد.

بانک مرکزی بنگلادش نیز در ماه سپتامبر اعلامیه مشابهی را اعلام کرد.

در همان ماه، اعضای سازمان همکاری شانگهای تحت رهبری چین توافق کردند که مبادلات تجاری را با ارزهای محلی خود افزایش دهند.

به غیر از چین، این بلوک متشکل از روسیه، هند، پاکستان، ازبکستان، قزاقستان، تاجیکستان و قرقیزستان هست.

و در ماه دسامبر، چین و عربستان سعودی اولین معامله خود را به یوان انجام دادند.

در همین حال، روسیه تصمیم گرفته هست که تمام درآمد مازاد نفت و گاز خود را در سال 2023 به یوان ذخیره کند در حالی که به طور فزاینده‌ای برای ذخایر ارزی خود به ارز چین روی می آورد.

البته تحریم‌ها تنها راهی نیستند که وابستگی شدید به دلار می‌تواند از طریق آن به کشورها آسیب برساند.

آقای علی گفت که قرار گرفتن اقتصادهای کوچکتر در معرض بدهی‌های دلاری و برنامه‌ها برای تقویت تجارت منطقه‌ای نیز باعث شده هست که کشورها از دلار دور شوند.

ارزش دلار آمریکا بیش از 10 درصد بیشتر از زمان آغاز جنگ اوکراین در فوریه 2022 و 30 درصد بیشتر از 1 دهه پیش هست.

در مقطعی در ماه اکتبر، دلار به بالاترین حد خود از سال 2000 رسید.

این افزایش ارزش پول، بازپرداخت بدهی‌های دلاری را بسیار پرهزینه‌تر می‌کند.

برای کشورهایی که حجم زیادی از سوخت، غذا و سایر کالاهای ضروری را از سایر کشورها خریداری می‌کنند، این امر به طور چشمگیری هزینه واردات آنها را افزایش می‌دهد.

به همین دلیل هست که نه تنها چین و روسیه تلاش می‌کنند تا برخورد خود با دلار را کاهش دهند، بلکه کشورهای متعددی، از جمله دوستان نزدیک ایالات متحده، به دنبال جایگزین‌هایی می باشند.

حذف دلار

هفته گذشته، سفیر امارات متحده عربی در هند گفت که دو کشور در تلاش برای نهایی کردن 1 معامله برای تجارت با ارزهای خود، درهم و روپیه می باشند.

امارات یکی از شرکای تجاری اصلی هند هست.

در ژانویه، یکی از مقامات وزارت بازرگانی هند به خبرنگاران گفت که روسیه، سریلانکا، بنگلادش و موریس همگی مایل به تجارت با هند به روپیه می باشند.

اقتصادهای بزرگ جنوب شرقی آسیا در حال طراحی مکانیزمی می باشند که به موجب آن اپلیکیشن‌های گوشی می‌توانند برای تجارت بین این کشورها با ارزهای محلی خود -بدون نیاز به دلار به عنوان واسطه- استفاده شوند.

رؤسای جمهور برزیل و آرژانتین در بیانیه‌ای که به صدر اخبار جهانی رسید، در ماه ژانویه گفتند که 1 ارز مشترک برای تسویه معاملات تجاری ایجاد خواهند کرد.

رئیس‌جمهور برزیل، لوئیز ایناسیو لولا داسیلوا، چپ، و آلبرتو فرناندز، رئیس‌جمهور آرژانتین، در بوئنوس آیرس

با وجود این تلاش‌ها، کارشناسان متقاعد نشده‌اند که هیچ ارزی بتواند در آینده نزدیک دلار را از تخت پایین بکشد.

خانم هررو گفت: «تنها ارزی که می‌تواند در درازمدت جایگزین دلار آمریکا گردد، رنمینبی (یوان) است، ولی برای اینکه بتواند این نقش را ایفا کند، ارز باید کاملاً قابل تبدیل باشد.

فکر نمی‌کنم در آینده‌ای قابل پیش‌بینی این اتفاق بیفتد.»

یک ارز زمانی کاملاً قابل تبدیل می‌گردد که بتوان آن را به طور آزادانه برای تمام مقاصد با ارزهای دیگر مبادله کرد- در بازارهای مالی، تجارت یا در بازارهای جهانی ارز.

با این حال، یوان تنها برای مقاصد محدودی مثل تجارت قابل تبدیل هست و با وجود تأثیر روزافزون چین بر اقتصاد جهانی، جذابیت آن همچنان محدود هست.

برخی از کارشناسان بر این باورند که اگرچه حرکت به سمت دلارزدایی، دلار را با ارز غالب دیگری جایگزین نمی‌کند، ولی می‌توانند گزینه‌های دیگری را برای معامله تجاری غیردلاری ایجاد کنند.

اگر چه علی گفت پیش‌بینی این که آنها تا چه حد موفق خواهند شد، در این مرحله سخت هست.

به عنوان مثال، کشورهایی مثل آرژانتین و برزیل، اقتصادهای مبتنی بر کالا دارند و دلار آمریکا بر تجارت کالاها تسلط دارد.

لیو گفت که هنگام معامله با سایر کشورها، آنها همچنان به دلار وابسته خواهند بود.

وی به همین صورت خاطرنشان کرد که ارزهای بسیاری از کشورها مثل عربستان سعودی و امارات همچنان به دلار وابسته هست.

فرار از چنگ دلار برای این کشورها آسان نخواهد بود.

مردی از رستورانی در قاهره مصر غذا می‌خرد.

پوند مصر، مثل بسیاری از ارزها در سراسر جهان، در طول جنگ اوکراین در برابر دلار دچار کاهش ارزش شده هست و واردات را گران‌تر کرده هست.

«روان‌کننده» یا «سلاح»؟

در سطح جهانی، دلار به‌عنوان 1 دارایی امن برای سرمایه‌گذاران در نظر گرفته می‌گردد، به‌ویژه در زمان بحران‌های اقتصادی، به دلیل اعتماد بالا به اقتصاد آمریکا.

این اطمینان در افزایش تقاضا برای دلار در چنین مواقعی مشهود است؛ ولی این تقاضا به همین صورت همان چیزی هست که منجر به کاهش ارزش بیشتر ارزها در برابر دلار در طول جنگ در اوکراین در سال 2022 شد.

لیو گفت که تجارت با 1 ارز واحد، مثل دلار، مزایای اجتناب‌ناپذیری دارد.

ایشان گفت که این کار به کاهش هزینه‌های مبادلات کمک می‌کند و عامل ماهیت به شدت یکپارچه سیستم مالی جهانی هست و دلار را «روان‌کننده تجارت و امور مالی بین‌المللی» خواند.

تجارت با چند ارز، خطر نوسانات ارز را افزایش می‌دهد.

لیو هشدار داد که 1 سیستم تجارت بین المللی تکه‌تکه شده باعث ناکارآمدی معاملات می‌گردد.

با این حال، اگر استفاده روزافزون از تحریم‌ها، اقتصادها را از مکانیسم‌های مالی جهانی و زنجیره‌های تامین جدا کند، ممکن هست این تکه‌تکه شدن اجتناب‌ناپذیر گردد.

لیو گفت: «اگر سؤال این باشد که آیا 1 سیستم ارزی متنوع‌تر خوب هست یا بد، من می‌گویم که بهتر هست 1 ارز استاندارد برای انجام تجارت داشته باشیم، زیرا این سیستم تا کنون خوب کار کرده هست.

ولی شرط آن این هست که ایالات متحده دلار را تبدیل به سلاح نکند.»